О, Малинали, да знаеја! Ако можеа да ве видат тоа утро на 15 март 1519 година кога Господ на Потончан ви даде заедно со деветнаесет колеги робови на тој брадест и испотен странец, да го запечатите пактот за пријателство.
И, таа беше тешко девојче, гола, освен лушпата за чистота што и виси од нејзината половина и лабавата црна коса што ги покриваше нејзините рамена. Ако тие знаеја како страв чувствувате од страв да заминете, којзнае каде, со оние чудни луѓе со неразбирлив јазик, чудна облека, машини со огнени усти, громогласни и животни толку огромни, толку непознати, што на почетокот се веруваше дека странците кои се возеле на нив биле двоглави чудовишта; маката да се искачи на тие пловечки ридови, да биде во милост и немилост на тие суштества.
Уште еднаш се сменивте, тоа беше ваша судбина како роб. Тамашита, твоите родители те продадоа на трговците Похтец, кои те однесоа во Ксикаланго, „местото каде што се менува јазикот“, за да се препродаде. Повеќе не се сеќавате на вашиот прв господар; се сеќавате на вториот, господарот на Потнчан и будното око на theубовницата на робовите. Научивте јазик на Маите и да ги почитувате боговите и да им служите, научивте да се покорувате. Вие бевте едни од најубавите, се ослободивте од тоа што му се понудивте на богот на дождот и ве фрлија на дното на светиот ценото.
Тоа жешко утро во март ве утешуваат зборовите на чиламот, божествениот свештеник: „beе бидеш многу важен, ќе сакаш додека не ти се скрши срцето, ay del Itzá Brujo del Agua ...“. Ве утешува да имате придружници, helpsубопитноста од четиринаесет или петнаесет години ви помага, бидејќи никој не знае датум на вашето раѓање, ниту местото. Исто како вас, ние само знаеме дека пораснавте во земјите на г-дин Табс-кочан, погрешно изречени од странци како Табаско, на ист начин како што го сменија името во градот Центла и го нарекоа Санта Марија де ла Викторија, за да го прослават триумф.
Како бе, Малинали? Се појавувате на платното на Тлаксала, секогаш облечени во хупил и со спуштена коса, секогаш покрај капетанот Хернандо Кортес, но тие слики, само цртежи, не ни даваат јасна претстава за вашите одлики. Тоа е Бернал Диаз дел Кастиloо, војник на Кортес, кој ќе го изговори вашиот портрет: „таа беше убава и наметлива и излезна… да речеме како Марина, како жена на земјата, каков машки напор… никогаш не видовме слабост во неа, но многу поголем напор од женската ...
Кажи ми, Малинали, дали навистина стана католик во тој месец кога патувањето траеше сè додека не стигнеш до брегот на Халчикоека, денес Веракруз? Јеронимо де Агилар, заробен во 1517 година кога Маите го поразија Хуан де Гријалва, беше тој што ги преведе зборовите на Фреј Олмедо на Маите, и така тие ве известуваа дека вашите почитувани богови биле лажни, тие биле демони и дека има само еден единствен бог. но во три лица. Вистината е дека Шпанците беа повикани да ве крстат, бидејќи тој беше екскомунициран, кој спиеше со еретик; Затоа ви налеваа вода на главата, па дури и ви го сменија името, од тогаш ќе бевте Марина и треба да го покриете телото.
Дали вашата прва loveубов беше Алонсо Хернандез де Портокареро, на кого Кортес ви даде? Само три месеци бевте негова; Штом Кортес сфати, кога ги прими амбасадорите на Мототехузома, дека единствениот што зборуваше и разбираше нахуалец си ти, тој стана твојот lубовник и го стави Хуан Перез де Артеага за придружба. Портокареро исплови кон шпанското кралство и повеќе нема да го видите.
Дали го сакавте човекот Кортес или ве привлече неговата моќ? Дали бевте задоволни што ја напуштивте состојбата на роб и станавте најважниот јазик, клучот што му ја отвори вратата на Тенохтитлан, бидејќи не само што преведовте зборови, туку му објаснивте на освојувачот начинот на размислување, начините, верувањето на тотанакот, на Тлаксала и мексика?
Можеше да се задоволиш со преводот, но отиде понатаму. Таму во Тлаксала советувавте да ги исечете рацете на шпионите за да ги почитуваат Шпанците, таму во Чолула го предупредивте Хернандо дека планираат да ги убијат. И, во Тенохтитлан ги објасни фатализмот и сомнежите во Мотекухзом. За време на Тажната ноќ се боревте заедно со Шпанците. По падот на империјата на Мексика и боговите, вие имавте син од Хернандо, Мартинчито, токму кога пристигна неговата сопруга Каталина Ксуарез, која ќе умреше еден месец подоцна, во Којоакан, можеби убиена. И повторно би заминале, во 1524 година, во експедицијата Хибуерас, оставајќи го вашето дете во Тенохтитлан. За време на таа експедиција, Хернандо ве ожени со Хуан Јарамило, близу Оризаба; Од тој брак ќе се роди вашата ќерка Марија, која години подоцна ќе се бори против наследството на нејзиниот „татко“, бидејќи Јарамило наследи сè од внуците на неговата втора сопруга Беатриз де Андраде.
Подоцна, со измама, Хернандо ќе го одведе Мартин од тебе за да го испрати како страница до шпанскиот двор. Ох, Малинали, дали некогаш се каеш што му дадеш сè на Хернандо? Како умревте, избоден во вашата куќа на улицата Монеда едно утро на 29 јануари 1529 година, според Отилија Меза, која тврди дека го видела потврдата за смртта потпишана од Фреј Педро де Ганте, за да не сведочите во против Хернандо во судењето што беше направено? Или, умревте од чума, како што изјави вашата ќерка? Кажи ми, дали ти пречи што си познат како Малинче, што твоето име е синоним за омраза кон она што е мексиканец? Што е важно, нели? Малку беа годините што требаше да ги живеете, многу што постигнавте во тоа време. Livedивееше lovesубови, опсади, војни; учествувавте во настаните од вашето време; ти беше мајка на погрешно потекло; сè уште сте живи во мексиканската меморија.
